Ulnar Sinir Yaralanması

Ulnar sinir, kol ve elin önemli bir siniridir, ancak vücutta en sık yaralanan sinirlerden biri de ulnar sinirdir. Ulnar sinir yaralanması, genellikle el fonksiyonları üzerinde ciddi etkiler yaratabilir ve sinirin dağılım alanındaki kaslar ve duyular üzerinde bozulmalara yol açabilir. Anatomisi, seyrinin zorlukları ve sıkışma noktaları nedeniyle, yaralanmalara oldukça yatkındır.

Ulnar Sinirin Anatomisi

Ulnar sinir, brachial pleksustan kaynaklanan bir sinirdir ve kolun iç kısmından geçerek elde sonlanır. Bu sinir, C8 ve T1 köklerinden doğan motor ve duyusal dal kombinasyonudur. Bu iki kök, medial kutanöz sinir ile birleşerek, ulnar sinirini oluşturur.

Brachial pleksusun arkasında, ulnar sinir subclavian arterinin altında başlar ve üst kolun medial kısmına doğru ilerler. Ulnar sinir, kolun medial kısmından geçerek dirsek bölgesine gelir. Burada sinir, önemli bir anatomik bölge olan "cubital tunnel" adı verilen alanla geçer. Cubital tunnel, medial epikondil (dirseğin iç kısmındaki çıkıntı) ve olecranon (dirseğin arkasındaki kemik çıkıntı) arasındaki alandır. Bu nokta, ulnar sinirin sıkışmaya en yatkın olduğu bölgedir. Dirsekten sonra sinir, ön kolun medial yüzeyine devam eder ve ardından el bileği ve eldeki bazı yapılar üzerinde dağılım gösterir.

Ulnar Sinirin Dallanması

A. Motor Dallar

Hypothenar kasları: Küçük parmağın kasları, özellikle abduktor digiti minimi, fleksör digiti minimi brevis ve opponens digiti minimi kasları.

Adduktor pollicis kası: Baş parmağın karşıya getirilmesi işlevini sağlayan kas.

Lumbrikal kaslar (4. ve 5. parmaklar): Elin ince hareketlerini ve parmakların fleksiyonunu kontrol eden kaslar.

Dorsal interosseöz kaslar: Elin orta kısmındaki parmaklar arasında hareketleri sağlar.

Palmar interosseöz kaslar: Elin iç kısmındaki parmaklar arasındaki hareketleri koordine eder.

B. Duyusal Dallar

Dorsal ulnar sinir: Küçük parmağın dorsal (arka) kısmı ve 4. parmağın ulnar tarafındaki duyusal bilgiyi taşır.

Palmar ulnar sinir: Küçük parmak ve 4. parmağın palmar (ön) yüzeyindeki duyuyu taşır.

Ulnar Sinir Sıkışma Noktaları

A. Cubital Tunnel (Dirsek Kanalı): Ulnar sinirin sıkışması, dirsek bölgesinde özellikle medial epikondil ve olecranon arasındaki alanda meydana gelir. Bu durum, "cubital tunnel sendromu" olarak adlandırılır ve çoğu zaman sinirin mekanik baskı nedeniyle zarar görmesiyle ortaya çıkar. Bu, sinir üzerinde akut basınç veya uzun süreli basınç uygulandığında gelişebilir.

B. Guyon Kanalı (Guyon'un Tüneli): El bileği bölgesinde, pisiform kemiği ve hamatum kemiği arasındaki dar bir kanal, ulnar sinirin el bölgesine geçiş yaptığı yerdir. Bu alanda sıkışan sinir, "Guyon kanal sendromu" na yol açabilir. Özellikle ellerde tekrarlayan hareketler, sinirin burada sıkışmasına neden olabilir.

Ulnar Sinir Yaralanma Nedenleri

Travmalar: Kaza veya darbeler sonucu doğrudan sinire zarar verme. Özellikle dirsek veya bilek bölgesindeki darbeler ulnar sinir üzerinde ciddi hasara yol açabilir.

Sıkışma: Yukarıda bahsedilen cubital tunnel ve Guyon kanalında sinirin sıkışması, sinir üzerinde basınca yol açarak yaralanmalara sebep olabilir. Uzun süreli baskı, örneğin, dirsek üzerine yaslanmak veya bükülmüş bir pozisyonda kalmak, sinir sıkışmasına neden olabilir.

Sinir İrritasyonu veya Enflamasyonu: Romatizmal hastalıklar, diyabet gibi sistemik hastalıklar sinir üzerinde iltihaplanmalara yol açarak, ulnar sinirin hasar görmesine sebep olabilir.

Kronik Durumlar ve Genetik Faktörler: Özellikle uzun süreli tekrarlayan hareketler veya genetik olarak dar olan anatomik yapılar, sinir sıkışmalarına yol açabilir.

Ulnar Sinir Yaralanmalarda Klinik Bulgular

A. "Claw hand" (Çengelli El): Ulnar sinir hasarı sonucunda, 4. ve 5. parmaklarda aşırı fleksiyon (parmak uçlarının bükülmesi) meydana gelir. Bu, ulnar sinirin kaslarını denetleyememesi nedeniyle oluşur.

B. Adduksiyon kaybı: Adduktor pollicis kası zayıflar ve baş parmak karşıya getirilemez.

C. Hypothenar atrofisi: Küçük parmağın kasları zayıflar, bu da küçük parmak hareketlerinin kaybına neden olur.

D. Lumbrikal kas zayıflığı: 4. ve 5. parmakların ince motor hareketlerinde zayıflık görülür.

E. Hissizlik ve Karıncalanma: Ulnar sinir yaralanmasında, 4. parmağın ulnar tarafı ve küçük parmağın dorsal ve palmar yüzeylerinde hissizlik ve karıncalanma gibi duyusal kayıplar gözlemlenir.

F. Ağrı: Sinir üzerindeki sıkışma veya hasar nedeniyle el, bilek veya dirsek çevresinde ağrı hissedilebilir.

Ulnar Sinir Yaralanmalarında Tanı

Fiziksel muayene, elektromiyografi, sinir iletim hızı testi ve radyolojik testler önemli yer tutmaktadır.

Ulnar Sinir Yaralanmalarında Fizyoterapi ve Rehabilitasyon

Ulnar sinir yaralanmaları, el ve parmaklarda motor ve duyusal kayıplara yol açarak önemli fonksiyonel sınırlamalara neden olabilir. Bu yaralanmaların tedavisinde fizyoterapi ve rehabilitasyon kritik bir rol oynar. Fizyoterapi, kas zayıflığını gidermeyi, fonksiyonel kayıpları azaltmayı ve sinir iyileşmesini desteklemeyi amaçlar. Ayrıca, hastaların günlük yaşam aktivitelerini yeniden kazanmalarını sağlar ve sinir iyileşmesinin hızlanmasına yardımcı olur.

A. Sinir hasarının en sık etkilediği kaslar, küçük parmak ve 4. parmağın kaslarıdır. Ulnar sinir hasarı, bu kasların zayıflamasına veya fonksiyon kaybına yol açar. Fizyoterapi, bu kasları güçlendirmeye yönelik egzersizler içerir.

B. Elin ve parmakların hareketliliğini artırmak, ince motor becerileri geri kazandırmak hedeflenir.

C. Ulnar sinir yaralanmalarında, 4. ve 5. parmaklarda duyusal kayıplar olabilir. Duyusal farkındalık ve yeniden eğitim teknikleri kullanılarak bu kayıplar azaltılmaya çalışılır.

D. Ulnar sinir yaralanmasına bağlı olarak oluşan ağrı, sinirin sıkışması veya iyileşme süreci nedeniyle ortaya çıkabilir. Fizyoterapi, ağrıyı azaltmaya yönelik teknikler sunar.

E. Elektriksel uyarım, masaj ve ortez kullanımı gibi tedavi yöntemleri, sinirin iyileşmesini destekler.

F. Küçük parmak ve 4. parmak için fleksiyon ve ekstansiyon egzersizleri: Bu egzersizler, çengelli el deformitesini önlemeye ve kas fonksiyonlarını geliştirmeye yardımcı olur.

G. Baş parmak adduktörü güçlendirme: Adduktor pollicis kasını güçlendirmek amacıyla, baş parmağın karşıya getirilmesi için dirençli egzersizler yapılır.

H. Küçük parmağın ve 4. parmağın hareketlerini güçlendirmeye yönelik egzersizler yapılır. Bu egzersizler abduktor digiti minimi, fleksör digiti minimi brevis ve opponens digiti minimi kaslarını hedefler.

K. Elin dorsal ve palmar interosseöz kasları için parmaklar arasındaki hareketleri güçlendiren egzersizler uygulanır.

L. Dokunma, soğuk, sıcak ve vibrasyon gibi duyusal uyarılarla, hasta duyusal farkındalık geliştirir. Sinir iyileşmesini teşvik eden bu tür teknikler, sinirin yeniden işlev kazanmasına yardımcı olabilir.

M. Fonksiyonel elektriksel stimülasyon (FES) cihazları, zayıf kasları güçlendirmek ve sinirin iyileşmesini hızlandırmak amacıyla kullanılabilir. Bu, kaslara elektriksel uyarılar göndererek sinir iletimini iyileştirmeye yardımcı olur.

N. TENS, sinir hasarına bağlı ağrıyı azaltmak için kullanılır. Ayrıca sinir iyileşmesini destekleyen ağrı yönetiminde de etkilidir.

Sonuç

Ulnar sinir yaralanmalarında fizyoterapi ve rehabilitasyon, hem motor hem de duyusal fonksiyonları geri kazandırmak için kritik bir süreçtir. Kas güçlendirme, duyusal eğitim, sinir iyileşmesini destekleyici yöntemler ve ağrı yönetimi, hastanın günlük yaşam aktivitelerine daha hızlı bir şekilde geri dönmesine yardımcı olabilir. Erken dönemde başlanan fizyoterapi müdahaleleri, kalıcı fonksiyon kaybının önlenmesinde büyük rol oynar. Bu tedavi süreci, bireysel ihtiyaçlara göre özelleştirilmeli ve ilerleyişe göre dinamik bir şekilde ayarlanmalıdır.