Lenfödem

Lenfödem halk arasında fil hastalığı olarak bilinir. Lenfatik sistemin taşıma kapasitesi, lenfatik yükün altına düştüğünde, subkutan dokuda anormal sıvı birikimi ortaya çıkar ve buna lenfödem adı verilir. Genellikle ekstremitelerde, abdominal bölgede veya baş - boyun gibi vücudun diğer bölgelerinde oluşabilir.

Tipik olarak ödem ve şişlik ile kendini gösterir ve hastaların yaşam kalitesini ve konforunu aşağıya çeker.Çoğunlukla meme kanserine bağlı olarak yapılan operasyonlar sonrasında, lenf nodlarına yapılan müdahale sonucu karşımıza çıkmaktadır.

Dünya nüfusunun yaklaşık 250 milyonunu etkilediği düşünülmektedir ve yaşın ilerlemesiyle lenfödem gelişme riskinin arttığı bir gerçektir. En sık nedeninin ise parazitik enfeksiyonlar olduğu düşünülmektedir.

Lenfödemde Sınıflandırma

a) Primer Lenfödem : Lenf damarlarının yapısal olarak bozukluğuna bağlı olarak ortaya çıkar. Tipik olarak bir gelişim anomalisidir.

b) Sekonder Lenfödem : Lenf sisteminin herhangi bir sebeple sonradan hasarlanmasıyla ortaya çıkmaktadır. En sık görülen sebepleri ise ;

* Lenf nodlarına yapılan müdahaleler
* Radyasyon
* Yapılan cerrahi operasyonlar
* Travmalar
* Enfeksiyonlar ve tümörler

Lenfödem Teşhisi

Lenfödem teşhisi yapılırken klinik muayene ilk adım olmalıdır. Klinik muayeneyle birlikte yapılan palpasyonlar ve çevre ölçümleri ile tanı desteklenmektedir. Ayrıca suyun yer değiştirme tekniği, infrared lazer perometrisi ve bioelektriksel impedansta diğer tanı teknikleri arasındadır.

Kritik not : Çevre ölçümü yapılırken 2 cm kuralı önemlidir.

Lenfödem Evreleri

Evre 0 : Gözle görülür bir ödem yoktur ancak taşıma kapasitesinde azalma görülür.

Evre 1 : Gode bırakan ödem görülür.Hasta ekstremiteyi elevasyona aldığında ödem azalır.

Evre 2 : Ciltte sertleşmiş bir tabaka ortaya çıkar ve gode bırakmaz.Bu dönemde hastada enfeksiyon atakları görülür.

Evre 3 : Cilt değişiklikleri oldukça fazladır ve cilt üzerinde kıvrımlar ve ciddi hacim artışı görülür. Gode bırakmaz.

Stemmer Bulgusu : Ayağın ikinci parmağındaki deri tutulup sıkıştırılmaya çalışıldığında yukarı kaldırılamamasıdır. Lenfödem evre 2 ve 3 te pozitiftir.

Lenfödem Tedavisi
Lenfödemin kesin bir tedavisi olmamasına rağmen, Kompleks Boşaltıcı Fizyoterapi ile hayat konforunun arttırılması en etkili tedavi yaklaşımıdır. Kompleks Boşaltıcı Fizyoterapi ise aşağıdaki şekilde uygulanır.

* Manuel Lenf Drenajı (MLD)

* Bandajlama (Kompresyon)

* Cilt bakımı

* Hastaya uygun egzersizler

Manuel Lenf Drenaj Kontraendikasyonları

* Kardiyak Ödem

* Böbrek Yetmezliği

* Akut Enfeksiyonlar

* DVT

* Maligniteler ve Hipertansiyon