Donuk Omuz

Donuk omuz veya diğer adıyla adeziv kapsülit, pasif ve aktif glenohumeral eklem hareket kısıtlılığı ve fonksiyonel yetersizlikle karakterize bir omuz patolojisidir. Kadınlarda görülme oranı daha  fazla olmakla birlikte etyolojisi tam olarak bilinememektedir. Günümüzde sıklıkla donuk omuz tanısı kullanılsa da, literatürde adeziv kapsülit olarak adlandırılmaktadır. Bu tanım hem primer donuk omuz hem de sekonder donuk omuzu kapsamaktadır. Primer donuk omuzun etyolojisi bilinmezken, sistemik hastalıklar, intrinsik ve ekstrinsik faktörler sonucu oluşan donuk omuz sekonder donuk omuz olarak tanımlanmaktadır.

Donuk Omuzda Teşhis

* Deltoidin insersiyosunun etrafında yoğunlaşan ve aşağı doğru yayılan şiddetli ağrı.
* Ağrı  gece daha fazla  şiddetlenir  ve hastaların günlük yaşam aktivitelerini engeller.
* İlerleyen dönemlerde ağrıya ek olarak hareket kısıtlılığı oluşur.
* Donuk omuz muayenesinde tipik olarak hem aktif hem de pasif elevasyonda 120°’nin altında belirgin kısıtlılık görülür.  
* Cyriax donuk omuz teşhisinde  kapsüler paterni tanımlamıştır. Bu tanıma göre eksternal rotasyon, abdüksiyon ve internal rotasyondan daha kısıtlıdır. Kol yanda iken eksternal rotasyonun %50’den az olması ve 30 derecenin altında olması  donuk omuzun en önemli bulgusudur.
* Omuzun internal rotatörlerinde ve elevatörlerinde kas kuvvetinde zayıflık görülür.

Donuk Omuzda Sınıflandırma

EVRE 1 (AĞRILI EVRE)

* İstirahat ve gece ağrısı  belirgin ve hastayı uykudan uyandırır. Ağrıya bağlı olarak aktif ve pasif EHA kısıtlıdır.
* Anterior superior kapsülde diffüz ,hipervasküler sinovit, nadiren inflamatuar hücreler ,normal kapsül
* Hastaların anksiyete, stres ve umutsuzluk düzeyi yüksektir
* Skapular kaslarda ,trapezlerde ve pektoral kaslarda aktif tetik noktalar vardır ve palpasyonla ağrılıdır ve semptomlar 0-3 ay süreyle devam eder.

EVRE 2 (DONMA EVRESİ)

* Ağrı orta düzeyde (VAS 6↓)
* Gece ağrısı orta düzeyde hasta sadece kolunun üzerine yattığında uyanır.
* Hipertonik ,hipervasküler sinovit, kapsülde skar formasyonu görülür.
* Ağrının azalmasıyla birlikte hastanın tüm motivasyonu hareketlerini artırmaya yöneliktir.
* Tetik nokta ağrısı hastaların egzersizlerini etkileyecek düzeyde değildir ve semptomlar 3- 9 ay sürer.

EVRE 3 (ÇÖZÜLME EVRESİ)

* Ağrı hafif (VAS 3↓)
* Gece ağrısı yok
* Aktif ve pasif EHA’da ciddi kısıtlılık 
* Kapsülde yoğun skar formasyonu
* Ağrının azalmasıyla birlikte hastanın tüm motivasyonu hareketlerini artırmaya yöneliktir.
* Tetik nokta ağrısı hastaların egzersizlerini etkileyecek düzeyde değildir ve semptomlar 9-15 ay sürer.

Donuk Omuzda Fizyoterapi ve Rehabilitasyon

* Ağrı ve enflamasyonun azaltılması.

* Eklem hareket açıklığının önce korunması, ardından artırılması.

* Hastaların anksiyete ve depresyon düzeylerinin kontrolünün sağlanması.

* Agresif uygulamalardan kaçınılması.

* Skapular mobilizasyon, EHA ve germe egzersizleri, wand egzersizleri

* Sıcak ve soğuk ajanların kullanılması.

* Elektroterapi modelitelerinin uygunlanması.

* Tetik nokta tedavisi ve miyofasyal gevşetme teknikleri.

* Eklem hareketlerinin açılmasının ardından başlanan kuvvetlendirme egzersizleri.