Multiple Skleroz
Multiple Skleroz
Multiple Skleroz: Merkezi sinir sistemini etkileyen, inflamasyon ve demiyelinizasyon ile karakterize nörolojik bir hastalıktır. Çoğunlukla miyelin kılıf ve oligodendrositler, az oranda da akson hasarı meydana gelir.
Sinir hücrelerinin etrafını saran miyelin kılıfta hasar meydana geldiğinde, miyelin kılıfta plak oluşumları baş gösterir ve gönderilen iletiler düzgün bir biçimde iletilemez.
Çoğunlukla 20-40 yaş aralığında, kadınlarda ve beyaz ırkta daha çok görülür. Kesin sebebi bilinmemekle birlikte; sigara kullanımı, obezite, D vitamini eksikliği gibi sebeplerin tetiklediği düşünülmektedir.
Multiple Skleroz Tipleri:
a) Klinik İzole Sendrom: Multiple skleroz tanısı için yeterli kriterleri taşımayan ancak demiyelinizasyonun varlığını gösteren durumu ifade eder.
b) Relapsing Remitting Multiple Skleroz: Multiple Skleroz’un en sık görülen formudur. Ataklarla seyreden dönem ve nörolojik semptom içermeyen düzelme dönemi olarak 2’ye ayrılır.
c) Progresif Multiple Skleroz: Multiple Skleroz’un başladığı günden itibaren sürekli kötüleşmenin olduğu ve özürlülüğün görüldüğü MS tipidir.
Multiple Sklerozda Tanı: Multiple Sklerozda tanı konulurken hastanın semptomları dikkate alınır. Bunların yanı sıra MS plaklarının görüntülenmesi için MR, BT, BOS ve elektrofizyolojik yöntemlerden yararlanılır ve bu şekilde tanı konulur.
Ayrıca tanı kriterleri açısından 2017 McDonald skalası kullanılmaktadır.
Multiple Sklerozda Görülen Semptomlar:
a) Kas güçsüzlüğü, yorgunluk
b) Spastisite
c)Yürüyüş bozukluğu
d) Denge ve koordinasyon bozuklukları
e) Vibrasyon ve proprioseptif bozukluklar
f) Mesane ve bağırsak problemleri
g) Seksüel problemler
Multiple Sklerozda Değerlendirme Parametreleri:
a) Manuel kas gücü değerlendirmesi
b) Gonyometrik ölçümler
c) Denge ve koordinasyonun değerlendirilmesi
d) Günlük yaşam aktivitelerinin ve engelliliğin değerlendirilmesi
e) Ağrı ve yorgunluğun değerlendirilmesi
f) Duyu değerlendirmesi
Multiple Sklerozda Tedavi: Multiple Skleroz tedavisinde temel amaç, atakların sayısını ve sıklığını azaltarak engelliliğin ilerlemesini engellemektir. Güncel fizyoterapi uygulamaları, tanı konulur konulmaz başlanmalıdır. Egzersizler belirli zaman aralığında değil, hayat felsefesi olarak uygulanmalıdır.
Kas güçsüzlüğü için kuvvetlendirme egzersizleri, spastisite için spastik kasa yönelik germeler, ataksi için Frenkel egzersizleri, yorgunluk için aerobik egzersizler ile birlikte serin ve soğuk duşlar tercih edilebilir.
- Derleyen: Fzt. Ergin Sağlam