Total Diz Artroplastisi
Total Diz Artroplastisi
Total diz artroplastileri (TDA), diz eklemindeki hasarlı veya aşınmış dokuların cerrahi olarak değiştirilmesini içeren bir prosedürdür. Bu işlem, diz osteoartriti gibi kronik rahatsızlıkların neden olduğu ağrıyı hafifletmek ve hareket kısıtlılığını iyileştirmek için yapılır. TDA, diz ekleminin üst kısmını (femur), alt kısmını (tibia) ve diz kapağını (patella) içerecek şekilde üç bileşenli bir protez implante edilmesini içerir.
TDA Cerrahisi Endikasyonları
* Diz osteoartriti: Diz eklemindeki kıkırdak hasarı ve dejenerasyonu nedeniyle ağrı ve hareket kısıtlılığı.
* Travma sonrası hasar: Diz kapağı kırığı veya diğer travmatik yaralanmalar sonucu diz ekleminin hasar görmesi.
* Romatoid artrit: Romatoid artrit gibi inflamatuar artrit türlerine bağlı olarak diz eklemindeki hasar ve deformiteler.
Total Diz Artroplastisi İçin Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Fizyoterapi, total diz protezi cerrahisi sonrası iyileşme sürecini hızlandırmak ve hastaların mümkün olan en iyi sonuçları elde etmelerine yardımcı olmak için kritik bir rol oynar. Her hasta için özelleştirilmiş bir rehabilitasyon planı, hastanın spesifik ihtiyaçlarını ve hedeflerini dikkate alarak oluşturulmalıdır. Bu, hasta için en uygun ve etkili tedaviyi sağlar ve uzun vadeli başarıyı teşvik eder.
Fizyoterapistler, total diz protezi cerrahisi sonrası hastaların hareketliliklerini ve işlevselliklerini geri kazanmalarına yardımcı olmak için özel bir rehabilitasyon programı geliştirirler. Bu programlar, hastanın ameliyat sonrası dönemdeki ağrıları yönetmeye yardımcı olmak, esneklik ve kuvveti yeniden kazanmak, dengeli bir yürüyüşü teşvik etmek ve günlük yaşam aktivitelerine geri dönmelerini sağlamak için tasarlanmıştır.
Erken Dönem Rehabilitasyonu (İlk Haftalar)
* Eklem Hareket Açıklığı Egzersizleri: Ameliyat sonrası erken dönemde, diz etrafındaki kasları güçlendirmek ve diz hareketliliğini artırmak için hafif egzersizler yapılır. Bu egzersizler genellikle Fizyoterapist eşliğinde yapılır ve ağrıya neden olmayacak şekilde kontrollüdür.
* Buz Uygulaması: Ameliyat sonrası ağrı ve ödemi azaltmak için buz uygulaması önerilir. Buz, dizin etrafındaki inflamasyonu azaltır ve rahatlama sağlar.
* Diz Ekleminin Bakımı: Ameliyat sonrası dönemde, diz ekleminin bakımı ve hijyeni önemlidir. Cerrahi yara temiz ve kuru tutulmalıdır. Fizyoterapistler, hastalara uygun bakım ve temizlik yöntemlerini öğretirler.
Orta Dönem Rehabilitasyonu (İlk 6 hafta)
* EHA ve Esneklik Egzersizleri: Diz etrafındaki kasları güçlendirmek ve esnekliği artırmak için daha yoğun egzersizlere geçilir. Diz eklemi için geniş hareket aralığını korumak önemlidir.
* Kuvvetlendirme Egzersizleri: Dizin etrafındaki kasları güçlendirmek için direnç eğitimi ve kuvvetlendirme egzersizleri yapılır. Bu, dizin stabilitesini artırır ve normal işlevselliği geri kazanmaya yardımcı olur.
* Yürüme Eğitimi: Hastalar, doğru yürüme mekaniği ve postürü öğrenmek için yürüme egzersizlerine devam ederler. Protezle dengeli ve düzgün bir şekilde yürümek için teknikler ve ipuçları verilir.
İleri Dönem (6. Hafta Sonrası)
* İleri Seviye Egzersizler: Daha yoğun kuvvetlendirme ve esneklik egzersizleri uygulanır. Bu dönemde, hastanın kas kütlesi ve kuvveti arttıkça daha zorlu egzersizlere geçilir.
* Fonksiyonel Rehabilitasyon: Günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmek için fonksiyonel egzersizler yapılır. Bu, hastanın işlevselliğini günlük yaşamda geri kazanmasına yardımcı olur.
* Hareket Kalıplarının Geliştirilmesi: Dizin normal hareket kalıplarını geri kazanmak için özel egzersizler ve aktiviteler uygulanır. Bu, hastanın hareketliliğini optimize etmeye ve dizin sağlam ve stabil kalmasına yardımcı olur.
- Derleyen: Fzt. Ergin Sağlam