Parkinson

Parkinson hastalığı, merkezi sinir sistemini etkileyen ve nörolojik hastalıklar arasında hareket bozukluğu yaratan bir hastalıktır. İlerleyici, kronik ve nörodejeneratiftir. (sinir hücrelerinin ilerleyici kaybı) Parkinson'da görülen hareket bozukluğu, istemli hareketlerde ortaya çıkan hareket azlığı veya hareket fazlalığı şeklindedir. Erkeklerde daha sık görülmekle birlikte yaşlanmayla risk artar. Parkinson'da görülen mortalite, çoğunlukla pnömoni kaynaklıdır. Yaşamın 2. dekatından önce görülürse, buna Juvenil Tip Parkinsonizm adı verilir.

Parkinsonda hastalığın progresyonu (seyri) yavaştır. Hastalıkta görülen semptomlar asimetrik olarak başlar ve zamanla bilateral (çift taraflı) tutulumlara yol açar. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde denge ve düşme problemleri sıklıkla yaşamı tehdit eder. Parkinson'un kendine özgü 4 çekirdek bulgusu bulunmaktadır.

1) Bradikinezi: Yapılmak istenen aktivite sırasında yavaşlama veya kaybolma anlamına gelir. Parkinson hastalığının en karakteristik semptomlarından biridir. Hastalar yürüme aktivitesini planlarken, başlatırken, sürdürürken ve bitirirken zorlanırlar. Yürüme sırasında kol salınımları yavaşlar. Bu hastalarda donuk bir yüz ifadesi (hipomimi) ve el yazısında küçülmeler (mikrografi) sıklıkla kendini gösterir.

2) İstirahat tremoru: Parkinson hastalığının erken dönemlerinde görülür. Tipik olarak istirahat sırasında artarken, aktiviteyle birlikte azalış gösterir. Hastalardaki stres ve bilişsel durum, tremoru tetikler.

3) Rijidite: Hastalığın ilerleyen dönemlerinde görülür. Kasın pasif harekete verdiği direnç anlamına gelir. Spastisiteden farkı ise hıza bağımlı olmamasıdır. Kurşun boru tipi ve dişli çark olmak üzere iki şekli bulunur.

4) Postüral refleks kaybı (postüral instabilite): Hastalığın ilerleyen dönemlerinde görülür. Sıklıkla denge ve düşme problemlerine yol açar. Parkinson'da görülen semptomlar arasında GYA'yı en çok zorlaştıran semptom postüral refleks kaybıdır.

Diğer Motor Problemler: Parkinson hastalarında adım sayısı ve adım uzunluğu azalır. Freezing (donma) problemleri sık görülür. Ayrıca Parkinsonlu hastalarda monoton bir konuşma şekli görülebilir. İlerleyen dönemlerde ise yutma ve çiğneme problemleriyle karşılaşılabilir.

Motor Olmayan Semptomlar: Parkinsonlu hastalarda koku duyusunda azalmalar, konstipasyon (kabızlık), uyku problemleri ve depresyon görülebilir.

Parkinson Riskini Artıran ve Azaltan Faktörler: Kafa travmaları, yaşlanma ve erkek cinsiyete sahip olmak Parkinson riskini artırırken; kahve, çay gibi gıdalar ise parkinson riskini azalttığı düşünülmektedir.

Parkinson'da Fizyoterapi ve Rehabilitasyon

a) Doğru postürü ve doğru yürüyüşü geliştirmek.

b) Dengeyi artırarak düşme sayısını ve sıklığını azaltmak.

c) Aktiviteyi artırmak.

d) Eklem hareket açıklığını artırmak,kontraktürleri ve kas atrofilerini önlemek.

e) Solunum kapasitesini artırmak.

Parkinson hastaları, günlük yaşam aktivitelerinde yapmakta zorlandıkları birtakım aktiviteleri, sık sık tekrarlayarak geliştirmelidir. (bağcık bağlama, anahtar çevirme, kapı açma, iğneye iplik geçirme gibi ince motor beceriler)