Kalça İmpingement Sendromu
Kalça İmpingement Sendromu
Kalça impingement sendromu (Coxafemoral impingement sendromu olarak da bilinir), kalça ekleminde anormal bir temas veya sürtünme ile karakterize edilen bir durumdur. Bu sendrom, kalça eklemindeki yapısal anormallikler nedeniyle eklem yüzeylerinin birbirine sıkışmasına neden olur. Genellikle iki ana türü vardır: femoroasetabular impingement (FAI) ve ileopsoas impingement.
Femoroasetabular Impingement (FAI)
Femoroasetabular impingement, kalça eklemindeki femur başı ve asetabulum (kalça yuvası) arasındaki anormal teması ifade eder. FAI'nin iki ana tipi vardır.
* Baş ve Boyun Tipi (Cam Tipi): Femurun başı ve boynu arasındaki anormal şekil, femur başının asetabuluma doğru anormal şekilde itmesine neden olur. Bu, femur başının normalden daha geniş olduğu bir durumda meydana gelir.
* Asetabular Tipi (Pincer Tipi): Asetabulumun fazla kemik oluşturarak femur başının üzerine baskı yapmasına neden olan bir durumdur. Bu, asetabulumun normalden daha fazla uzandığı bir durumdur.
İliopsoas İmpingement
Bu tür impingement, iliopsoas kaslarının kalça ekleminde anormal bir şekilde sürtünmesine neden olur. Bu, genellikle iliopsoas kaslarının veya tendonlarının iltihaplanması veya kalça ekleminde anormal bir yapısal değişiklik ile ilişkilidir.
Kalça İmpingement Sendromu Belirtileri
* Kalçada ağrı, özellikle hareket sırasında veya oturma pozisyonundan kalkarken
* Kalça hareketlerinde kısıtlanma
* Kalçanın içinde veya çevresinde rahatsızlık veya sıkışma hissi
* Yürürken veya koşarken ağrı artışı
Kalça İmpingement Sendromunda Tanı
* Klinik Değerlendirme: Hasta öyküsü ve fiziksel muayene.
* Görüntüleme Yöntemleri: Röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve/veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları, kemik yapılarındaki anormallikleri ve eklem değişikliklerini değerlendirmede yardımcı olabilir.
Kalça İmpingement Sendromunda Tedavi
1) Konservatif Tedavi : Kalça kaslarını güçlendirmeye ve hareket açıklığını artırmaya yönelik egzersizler. Nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) veya diğer ağrı kesiciler. Aşırı aktivitelerden kaçınma ve kalça üzerindeki yükü azaltma gibi yaşam tarzı değişiklikleri.
2) Cerrahi Tedavi : Konservatif tedaviye rağmen tedaviye yanıt vermeyen hastalarda tercih edilir.
* Artroskopik Cerrahi: Kalça ekleminde anormal kemik oluşumlarını düzeltmek ve eklemdeki hasarı onarmak için minimal invaziv bir yaklaşım.
* Açık Cerrahi: Daha geniş bir cerrahi müdahale gerekebilir, ancak genellikle artroskopik cerrahi tercih edilir.
Kritik Not : Kalça impingement sendromu tedavi edilmezse, zamanla eklemde daha ciddi hasarlara ve kısıtlılığa neden olabilir. Bu nedenle, semptomlar ortaya çıktığında erken tanı ve tedavi önemlidir.
Kalça İmpingement Sendromunda Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Kalça impingement sendromunda (FAI) fizyoterapi ve rehabilitasyon, ağrıyı azaltma, hareket açıklığını artırma ve kalça eklemindeki fonksiyonu iyileştirme amacı güder. Rehabilitasyon süreci genellikle bireysel ihtiyaçlara ve semptomların şiddetine bağlı olarak özelleştirilir.
1) Ağrı ve Enflamasyonun Kontrolü : İlk aşamada soğuk kompres (buz) şişlik ve iltihabı azaltmak için tercih edilirken daha sonrasında ısı uygulamaları, kasları gevşetmeye ve kan dolaşımını artırmaya yardımcı olabilir. Ayrıca Tens gibi elektriksel uyarılar da ağrı kontrolü açısından fayda sağlayabilir.
2) Eklem Hareket Açıklığı ve Esneklik : Kalça fleksörleri, adduktörler ve diğer çevreleyen kasların esnekliğini artırmak için yapılır. Bu egzersizler kalça eklemindeki sıkışmayı azaltabilir. Özellikle kalça fleksörleri ve hamstring kaslarının esnetilmesi, hareket açıklığını artırabilir.
3) Güçlendirme Egzersizleri : Gluteus maximus, gluteus medius ve gluteus minimus gibi kasları güçlendiren egzersizler, kalça eklemine binen yükü azaltabilir ve dengeyi artırabilir.
* Köprü Egzersizleri (Bridging) : Bu egzersizde diz fleksyon açısına göre gluteal kaslar ve hamstring kasları güçlendirilir. Bu sayede kalça ekleminde yükü azaltabilir.
* Yanal Bacak Kaldırma (Side-Lying Leg Raises) : Gluteus medius ve minimus kaslarını güçlendirir.
* Core ve Lomber Bölge Kaslarının Güçlendirilmesi : Kalça eklemine binen yükü dengelemeye yardımcı olabilir.
4) Propriyosepsiyon Egzersizleri : Kalça eklemindeki stabiliteyi artırmak için proprioseptif egzersizler yapılabilir. Örneğin, denge tahtası üzerinde çalışmak veya tek ayak üzerinde durmak gibi egzersizler kullanılabilir.
- Derleyen: Fzt. Ergin Sağlam